ایلان ماسک در آخرین اظهارات گفته است که سرعت اینترنت استارلینک در آینده به ۳۰۰ مگابیت برثانیه خواهد رسید.لازم به ذکر است که تاخیر این اینترنت باید بین ۲۰ تا ۴۰ میلی ثانیه باشد.

قیمت استارلینک

اسپیس ایکس (کمپانی کهقراره اینترنت پرسرعت ماهواره ای رو تحت نام پروژه ی استارلینک به کل دنیا ارائه بده) بالاخره می خواهداینترنت ماهواره ای خود را به وسیله یکاربران خودآزمایش کند و از آن ها دعوت به آزمایش این اینترنتکرده است.بتای اسپیس ایکس Better Then Nothing Beta نام دارد وکاربران باید تمام تجهیزات ۴۹۹ دلاری این سرویس را در ابتدا خریده و مبلغ ۹۹ دلار را نیز در ماه بپردازند!

اینترنت استارلینک | اینترنت ماهواره‌ای

حدود ۴۰ درصد از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی ندارند و همچنین طیف گسترده ای از ۶۰ درصد باقی نیز به اینترنت پرسرعت، ارزان و باکیفیت دسترسی ندارند. از این رو خبر راه اندازی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک باعث خوشحالی بسیاری از کاربران شده است. در این قصد داریم اینترنت ماهواره‌ای و پروژه‌ی استارلینک اسپیس ایکس را به شما معرفی کنیم.

‌

علاوه بر این ارتفاع ۳۵ هزار کیلومتری مدار این ماهواره‌ها باعث می‌شود تأخیر اینترنتی که ارائه می‌دهند در بهترین حالت به ۵۵۰ میلی‌ثانیه و درعمل تا ۶۰۰ میلی‌ثانیه برسد. این میزان تاخیر برای مصارفی نظیر ارتباط صوتی-تصویری و استریم بازی‌های ویدیویی بسیار نامناسب است.

خبر خوب این است که ماهواره‌های استارلینک قرار است در مدار پایینی زمین یا LEO با ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر در فاز اول و ۳۰۰ کیلومتر در فازهای بعدی (یعنی ۷۰ تا ۱۰۰ برابر نزدیک‌تر از ماهواره‌های مدار GEO) قرار بگیرند. همین فاکتور بسیار مهم باعث می‌شود که تأخیر اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به لحاظ تئوری حتی از فیبر نوری هم کمتر باشد.

اما چنین چیزی چطور امکان پذیر است؟ برای جواب دادن به این پرسش باید به تفاوت سرعت حرکت نور و امواج اکترومغناطیسی در شیشه (فیبر نوری) و خلاء نهفته اشاره کنیم. به طور خلاصه، سرعت نور در فیبر نوری تنها دو سوم سرعت حرکت امواج الکترومغناطیسی در خلا میباشد.

نتایج تست‌های سرعتی حاکی از آن هستند که میزان تأخیر اینترنت استارلینک در حال حاضر بین ۳۰ تا ۹۰ میلی‌ثانیه است و حتی برخی از کاربران میزان تأخیر ۲۰ و ۲۱ میلی‌ثانیه نیز گزارش داده‌اند.

لازم به ذکر است که آقای ایلان ماسک پیش تر گفته بود که با راه اندازی فاز بعدی استارلینک، میزان تأخیر اینترنت استارلینک می‌تواند حتی به ۸ میلی‌ثانیه هم برسد. این یعنی ما قادر خواهیم بود که از اینترنت ماهواره‌ای برای انجام کارهایی نظیر برقراری تماس صوتی و تصویری و استریم بازی‌های ویدیویی استفاده کنیم.

سرعت و ظرفیت بالا

از دیگر معایب اینترنت ماهواره‌ای فعلی باید به تعداد بسیار پایین ماهواره‌های موجود در مدار اشاره کنیم که باعث می‌شود پهنای باند یک ماهواره بین چندین نفر به ‌اشتراک گذاشته شود که در نتیجه منجر به کاهش سرعت مشترکین اینترنت ماهواره‌ای می‌شد. به عنوان مثال حتی اگر ویاست و هیوزنت پوشش جهانی داشتند، در راستای جلوگیری از افت شدید سرعت قادر نبودند که به چندین میلیون کاربر سرویس بدهند.

اما اسپیس ایکس میخواهد ماهواره‌های بسیار بیشتری را به منظور ارائه‌ی اینترنت پرسرعت به فضا بفرستد. در بهترین حالت، اسپیس ایکس با حداقل ۱۰ پرتاب دیگر در سال جاری میلادی میتواند تعداد ماهواره‌های فعالش در مدار زمین را به بیش از هزار برساند. این یعنی در پایان فاز اول تعداد ماهواره‌های اسپیس ایکس بیشتر از ۴ هزار عدد خواهد بود و در پایان این پروژه تعداد ماهواره‌های اسپیس ایکس به رقم  شگفت انگیز ۴۰ هزار خواهد رسید.

این در حالی است که ویاست در حال‌ حاضر فقط ۴ ماهواره در مدار زمین دارد. لازم به ذکر است که پیش از شروع پروژه‌ی استارلینک فقط نزدیک به ۱۵۰۰ ماهواره‌ی فعال در مدار زمین وجود داشت. این یعنی اسپیس ایکس میخواهد بیش از ۲۵ برابر تعداد کل ماهواره‌های کنونی را به فضا بفرستد.

تاریخچه ی استارلینک

اسپیس ایکس برای اولین‌ بار در سال ۲۰۱۸ دو ماهواره‌ی مخابراتی با نام‌های تَن تَن A و تن تن B را به منظور تست اینترنت ماهواره‌ای به مدار پایینی زمین ارسال کرد. پس از انجام چندین آزمایش مختلف، اسپیس ایکس خط تولید ماهواره‌های خود را در ردموند واشینگتن راه اندازی کرد تا بتواند اولین محموله‌ی ۶۰ تایی از ماهواره‌های استارلینک را در اواسط سال ۲۰۱۹ با اسم v0.9 به فضا بفرستد. البته این دسته‌ی ۶۰ تایی صرفا آزمایشی بوده است و در آینده  وارد جو زمین خواهد شد.

همچنین اسپیس ایکس در اواخر سال ۲۰۱۹ اولین محموله ۶۰ تایی از ماهواره‌های عملیاتی نسخه‌ی ۱ استارلینک را به فضا ارسال کرد و از آن موقع تاکنون حدود ۷۰۰ ماهواره‌ی استارلینک نسخه ۱ را در طی ۱۱ پرتاب موفق در مدار زمین قرار داده است.

وزن هر ماهواره‌ی استارلینک ۲۲۷ کیلوگرم است و میتواند حداکثر پهنای باند ۲۰ گیگابایت ‌بر ثانیه را ارائه دهد. ناگفته نماند که اسپیس ایکس برای توسعه ی استارلینک نوآوری‌های متعددی را به ‌کار گرفته است.

تمامی ویژگی‌ها و مشخصات ماهواره‌های استارلینک در راستای کاهش قیمت نهایی ماهواره طراحی شده‌اند.. جالب است بدانید که اکنون ماهواره‌هایی با فناوری‌های مشابه یا حتی پیشرفته‌تر نسبت به استارلینک در مدار قرار گرفته اند، اما همه ی آنها به مراتب گرانتر از استارلینک هستند.

این اولین بار است که یک شرکت فضایی در حال تولید ماهواره به‌ صورت انبوه و در خط تولید کارخانه است. این کار به کاهش هزینه‌ی نهایی ماهواره منجر میشود. در حال حاضر اسپیس ایکس به صورت ماهیانه ۱۲۰ ماهواره ( یا روزانه ۴ ماهواره) می‌سازد.

گفتنی است که مکانیزم جدا شدن ماهواره‌های استارلینک از مرحله‌ی دوم موشک نیز به شدت خاص است. اسپیس ایکس به منظور پیاده سازی ماهواره‌ها در مدار ابتدا مرحله‌ی دوم موشک را به ‌دور خود می‌چرخاند و سپس با رهاسازی میله‌ی نگه دارنده ی ماهواره‌ها، هر ۶۰ ماهواره را به‌ صورت یکجا در مدار پیاده می‌کند. سپس ماهواره‌ها به آرامی از یکدیگر جدا می‌شوند.

لازم به ذکر است که ماهواره‌های استارلینک اولین ماهواره‌هایی هستند که از موتورهای یونی کریپتونی برای پیش‌ رانش خود در مدار بهره میبرند. تاکنون برای سوخت موتورهای یونی در ماهواره‌ها از گاز زنون استفاده می‌شد. با اینکه گاز زنون عملکرد بهتری نسبت به کریپتون در موتورهای یونی دارد، اما قیمت آن به مراتب بالا‌تر است.

همچنین باید اشاره کنیم که ماهواره‌های استارلینک فقط در یک طرف خود از پنل خورشیدی برخوردار هستند؛ ولی همین پنل به‌ قدری بزرگ است که مجموع مساحت آن‌ها در هر پرتاب ۶۰ تایی، از مجموع مساحت پنل‌های خورشیدی ایستگاه بین‌المللی فضایی بیشتر است. این اقدام اسپیس ایکس به آسان‌سازی فرایند ساخت و باز شدن ماهواره در مدار کمک می‌کند.

کاربر برای متصل شدن به اینترنت استارلینک باید از آنتن‌های خاصی استفاده کند. به عبارت دیگر، اینترنت ماهواره‌ای ۴G و ۵G وجود نخواهد داشت که کاربر بتواند به ‌راحتی با گوشی و بدون هیچ تجهیزات خاصی به آن متصل شود. اصلا در آینده‌ای نزدیک چنین اینترنتی عرضه نخواهد شد.

استارلینک برای ارسال و دریافت داده هم در ماهواره و هم در دیش سمت کاربر، از آنتن‌های خاصی به‌نام آنتن آرایه فازی استفاده می‌کند. این آنتن‌ها بدون نیاز به چرخیدن فیزیکی و تنها با استفاده از قابلیت برهم‌نهی امواج قادر هستند که سیگنال ارسالی خود در باند فرکانسی Ku و Ka را در جهت‌های مختلف ارسال کنند.

آقای ایلان ماسک پیش تر گفته بود آنتن‌های استارلینک ابعاد یک پیتزا را دارند؛ اما ویدیوهای اخیر حاکی از آن هستند که سایز پیتزای آمریکایی از بقیه دنیا خیلی بزرگ‌تر است.

به لطف ماهیت آنتن‌های آرایه فازی، نیازی نیست که آن‌ها را به سمت خاصی تنظیم کنیم. راه‌اندازی سیستم مورد نیاز برای استفاده از اینترنت ماهواره‌ای استارلینک قرار است به شدت ساده باشد. ایلان ماسک مراحل راه‌اندازی اینترنت استارلینک را اینگونه شرح داده است:

• آنتن را به برق بزنید
• آنتن را به سمت آسمان بگیرید

این دو مرحله ترتیب خاصی ندارند.

آنتن از یک موتور برخوردار است و به ‌صورت اتوماتیک تنها یک‌بار موقعیت خود را تنظیم می‌کند و پس از آن ثابت باقی میماند.

نقدها

اما افراد  زیادی از جمله علاقه‌مندان به اخترشناسی، این حرکت اسپیس ایکس برای ارسال هزاران ماهواره به مدارهای پایینی زمین را نقد کرده اند. نگرانی این افراد از یک طرف مشکل ایجاد زباله‌های فضایی و از طرف دیگر آلوده شدن بصری آسمان شب برای رصدهای نجومی در آینده است.

اسپیس ایکس در پاسخ گفته است ارتفاع عملیاتی ماهواره‌های استارلینک به حدی پایین است که حتی اگر تمام آن‌ها در مدار معیوب شوند یا با یکدیگر و دیگر ماهواره‌ها برخورد کنند، طی چند سال تمام بقایای ماهواره‌ها با ورود به جو زمین و سوختن در اتمسفر، به طور کل نابود خواهند شد.

درست است که ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین شرایط نزدیک به خلاء است، اما سرعت فوق العاده زیاد ماهواره‌ها (حدود ۲۱ ماخ) باعث می‌شود حتی وجود مقادیر بسیار اندکی از گازهای جو زمین در این مدار نیروی کشش قابل توجهی به ماهواره وارد کند. به همین دلیل ماهواره‌های موجود در این مدار باید مرتبا مدار خود را بالاتر ببرند وگرنه به مرور زمان و کاسته شدن از ارتفاع مداری مجددا وارد جو زمین خواهند شد و در آن خواهند سوخت.

همچنین اسپیس ایکس در پاسخ به علاقه‌مندان علم ستاره شناسی گفته است:

“اول اینکه محتوایی که از ماهواره‌های استارلینک در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند، همگی مربوط به لحظاتی پس از غروب یا پیش از طلوع خورشید هستند. همچنین این تصاویر و ویدیوها مربوط به مدت کوتاهی پس از قرار گرفتن ماهواره‌ها در مدار ۲۰۰ کیلومتری هستند. پس از رسیدن به ارتفاع عملیاتی ۵۰۰ کیلومتری، درخشش ماهواره‌های استارلینک بسیار کم میشود و دیگر با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نخواهند بود.

ثانیا اکثر اخترشناسی نوین هم اکنون با استفاده از ماهواره‌های مستقر در مدار و تلسکوپ‌های فضایی نظیر هابل، چاندرا و تس انجام می‌شود و استارلینک هیچ تاثیری روی آن‌ها ندارد. سایر تلسکوپ‌های زمینی هم می‌توانند با دانستن اطلاعات دقیق مداری استارلینک و با استفاده از الگوریتم‌های کامپیوتری، محتوای رصدهای خود را اصلاح کنند.”

با اوصاف، اسپیس ایکس طرفداران آماتور اخترشناسی و آسمان شب را در نظر داشته است و با اعمال یک سری تغییرات در رنگ و نوع پوشش ماهواره و همچنین استفاده از ویزور، شاخص انعکاس استارلینک را به‌ شدت کاهش داده است تا همه بتوانیم از تماشای آسمان شب لذت ببریم.

استارلینک برای چه افرادی خواهد بود؟

گفتنی است که فراهم کردن اینترنت پرسرعت و ارزان در سرتاسر دنیا اهداف نهایی و بلندمدت این پروژه هستند و در کوتاه مدت احتمالا هیچ‌کدام از آن‌ها محقق نخواهد شد.

اگر نتایج تست سرعت استارلینک حاکی از آن هستند که سرعت ۱۷ تا ۶۰ مگابایتی آن چندان انقلابی و چشمگیر نیست. اکنون سرعت اینترنت همراه، فیبر نوری و حتی بیشتر سرویس‌های DSL در کشورهای پیشرفته از سرعت استارلینک بیشتر است.

همچنین با توجه ‌به اینکه تکنولوژی آنتن‌های آرایه‌ی فازی هنوز نوظهور است می‌توانیم حدس بزنیم که هزینه خرید تجهیزات اولیه برای راه‌اندازی استارلینک چندان ارزان نخواهد بود. تحلیلگران حداقل قیمت تجهیزات موردنیاز برای استفاده از اینترنت استارلینک را ۱۲۰۰ دلار تخمین زده اند.

اما اسپیس ایکس واقعا استارلینک را برای چه افرادی و چه بازار هدفی در نظر گرفته است؟

ساکنان مناطق دوردست

لازم به ذکر است که حتی در کشورهای پیشرفته نیز هنوز اینترنت پرسرعت در بسیاری از مناطق دورافتاده ارائه نشده است. با اینکه سرعت اینترنت در شهرهای بزرگ کشورهای پیشرفته بسیار بالا است و به لطف فیبر نوری دسترسی به اینترنت را مانند دسترسی به شبکه‌ی خانگی و اداری شده است، وسعت بسیار زیاد کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، استرالیا و روسیه، امکان سرویس‌دهی به تمام نقاط کشور را بسیار سخت یا غیرممکن می‌کند.

جالب است بدانید که ۲۲ میلیون نفر از آمریکایی‌هایی که در مناطق غیر شهری زندگی می‌کنند، هنوز به اینترنت پهن باند دسترسی ندارند و نکته ی عجیب تر این است که دو میلیون نفر هنوز از اینترنت Dial-Up استفاده می‌کنند. همچنین هنوز ۲٫۵ میلیون نفر از مردم استرالیا کلا به اینترنت دسترسی ندارند. استارلینک برای رساندن اینترنت به این مناطق و این افراد گزینه‌ای ایده‌آل خواهد بود.

بازارهای مالی و کاربرد نظامی

تأخیر اینترنت برای بازارهای مالی خیلی مهم است به طوری که آنها حاضر هستند برای کاهش چند میلی‌ ثانیه‌ای آن میلیون‌ها دلار خرج کنند. برای مثال شرکت های هایبرنیا و هواوی در سال ۲۰۱۱ برای اینکه مدت زمان ارتباط بین بازارهای مالی لندن و نیویورک را فقط ۵ میلی‌ثانیه کاهش بدهند، در یک پروژه‌ای ۴۰۰ میلیون دلاری، ۳۰۰۰ مایل کابل فیبر نوری از زیر اقیانوس اطلس رد کردند. فقط برای کاهش ۵ میلی ‌ثانیه‌ای تأخیر مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار خرج شد.

خبر خوب این است که استارلینک حتی با همین ساختار فعلی خود نیز قادر است که زمان تأخیر مسیر لندن-نیویورک و مسیرهای مشابه را از فیبر نوری نیز بیشتر کاهش بدهد. بازارهای مالی در سرتاسر جهان برای استفاده از استارلینک و کاهش دادن میزان تأخیر اینترنت خود  قطعا حاضر خواهند بود که هزینه‌ی هنگفتی را به اسپیس ایکس بپردازند.

لازم به ذکر است استارلینک برای عملیات نظامی در نقاط دورافتاده نیز بسیار مناسب است. باید بگوییم که ارتش آمریکا از همین حالا برای استفاده از استارلینک با اسپیس ایکس قرارداد امضا کرده است.

خلاصه اینکه استارلینک در فاز اول بیشتر برای رساندن اینترنت به مناطق دورافتاده و سرویس دادن به مشتری‌های خاص تجاری، دولتی و نظامی به کار خواهد رفت و برای رقابت با ISP های سنتی استفاده نخواهد شد.

اسپیس ایکس پیش‌بینی میکند که تا سال ۲۰۲۵، درآمد استارلینک از مجموع سایر درآمدهای اسپیس ایکس بیشتر خواهد بود و احتمالا به‌ صورت یک شرکت مجزا سهامش را به‌ صورت عمومی در بازار بورس عرضه خواهد کرد.

فوربز نیز گفته است درآمد سالانه‌ی استارلینک تا سال ۲۰۲۵ بیشتر از ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود و همچنین ارزش شرکت مستقل استارلینک بیشتر از ۳۰ میلیارد دلار خواهد بود. از این رو ایلان ماسک به استارلینک به‌ عنوان منبع درآمد برای توسعه موشک استارشیپ و ساخت کلونی روی مریخ نگاه می‌کند.

زمان عرضه

در حال حاضر اینترنت استارلینک در فاز بتای خصوصی قرار دارد و تعداد کمی از کارمندان اسپیس ایکس از آن استفاده میکنند. فاز بتای عمومی اینترنت ماهواره‌ای نیز تا یک ماه دیگر اجرا خواهد شد و تعدادی از کسانی که پیش از این در سایت استارلینک ثبت نام کرده و ساکن آمریکای شمالی هستند، به اینترنت استارلینک دسترسی خواهند داشت. در بهترین حالت، اینترنت ماهواره‌ای در اواخر سال ۲۰۲۰ یا اوایل سال ۲۰۲۱ برای عموم کاربران عرضه خواهد شد.

رقبا

اصلی ترین رقبای استارلینک که از لحاظ تئوری قادر هستند سرویس اینترنت قابل مقایسه‌ای را ارائه دهند، وان وب و پروژه‌ی کایپر آمازون هستند.

وان وب

وان وب قرار بود یک منظومه ی ماهواره‌ای متشکل از ۶۵۰ ماهواره‌ی مخابراتی در ارتفاع ۱۲۰۰ کیلومتری از سطح زمین باشد. شیوع ویروس کرونا و سقوط بازارهای مالی باعث شدند که سافت‌بنک، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار وان وب، تصمیم بگیرد به سرمایه‌گذاری خود در این شرکت پایان دهد و در نهایت وان وب در ماه مارس ۲۰۲۰ اعلام ورشکستگی کرد. گفتنی است که دولت بریتانیا مزایده‌ی خرید وان وب را با مبلغ پیشنهادی ۵۰۰ میلیون دلار برنده شده است. این احتمال وجود دارد که با توجه‌ به خروج بریتانیا از اتحادیه‌ی اروپا، هدف این کشور از خرید این منظومه‌ی ماهواره‌ای، ایجاد سیستم موقعیت‌یاب جهانی شبیه به GPS و نمونه ی اروپایی آن گالیله باشد و ارائه‌ی خدمات اینترنت ماهواره‌ای در کار نخواهد بود.

شرکت های اسپیس ایکس و آمازون نیز شرکت‌کنندگان مزایده‌ی خرید وان وب بودند. به ‌احتمال زیاد هدف اسپیس ایکس و آمازون از تلاش برای خرید وان وب، صرفا به ‌دست آوردن حق استفاده از طیف طول موج وان وب بوده است.

پروژه‌ی کایپر

آمازون در آوریل ۲۰۱۹ گفت میخواهد طی پروژه‌ای با نام کایپر هزاران ماهواره به مدارهای پایینی زمین بفرستد و دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای میلیون‌ها نفر فراهم کند.