اخبار واکسن کووید ۱۹ | روسیه یکی از کشورهایی است که همه گیری ویروس کووید-۱۹ ضربه سختی به آنها زده است. اما واکسن آنها به این ویروس اندکی غیر معقول بوده است. مانند بسیاری از کشور ها، روسیه نیز مشغول توسعه واکسن مخصوص به خودش است. اما در حالیکه سایر توسعه دهندگان هنوز در مراحل اولیه بودند، این کشور اعلام کرد نیازی به گذراندن مراحل ایمنی اولیه در خود نمی بیند و به جای آن می خواهد واکسن را در میلیون ها دز منتشر سازد. مدت کوتاهی پس از این ادعا، مشخص شد که روسیه می خواهد فاز سوم نسخه استاندارد و کلینیکی واکسن را بر روی ۴۰ هزار نفر تست کند.
اخبار واکسن کووید ۱۹
قضاوت در مورد منطقی بودن هر یک از این تست ها دشوار بود، زیرا تنها جزئیات کمی در مورد واکسن موجود بود. اما این قضیه در روز جمعه تا حدودی تغییر کرد، زیرا افرادی که این واکسن را تولید کردند نتایج حاصل از آزمایشات بالینی اولیه را منتشر کردند. و تاکنون، به نظر می رسد به اندازه برخی دیگر از کاندیدا های واکسن که آن را از آزمایشات اولیه عبور داده اند، موثر باشد.
دو ویروس بهتر از یکی است؟
واکسن از دو ویروس مهندسی متفاوت تشکیل شده است. این دو شامل یک ویروس بی ضرر، به نام آدنوویروس هستند، که به گونه ای مهندسی شده است که ژن رمزگذار پروتئین اصلی سطح ویروس SARS-CoV-2 را شامل می شود. این پروتئین spike نامیده می شود و همان چیزی است که ویروس کرونا برای اتصال و ورود به سلول ها استفاده می کند. استفاده از آدنو ویروس به سیستم ایمنی بدن این امکان را می دهد که پروتئین spike را تشخیص دهد در حالی که بدن فقط یک عفونت آدنو ویروس بی ضرر را تجربه می کند.
مسئله این رویکرد این است که بسیاری از افراد قبلا با آدنوویروس ها روبرو شده اند و بنابراین ممکن است یک واکنش ایمنی قوی نسبت به آن داشته باشند. این می تواند منجر به عوارضی شود که شبیه پاسخ طبیعی بدن به عفونت ویروسی باشد (این در آزمایشات واکسن مبتنی بر آدنوویروس در چین مشاهده شده است). اما همچنین می تواند پاسخ ایمنی به پروتئین spike را محدود کند، زیرا سیستم ایمنی بدن بر قسمت های ویروس مهندسی شده متمرکز است که برایش آشنا هستند.
برای آزمایش واکسن، محققان دو گروه ۳۸ نفره را انتخاب کردند. گروه اول به سادگی یک تزریق ویروس آدنو برای تولید پروتئین spike انجام دادند. گروه دوم همان تزریق اولیه را انجام دادند، اما با تقویت کننده ای که از گونه دیگری از آدنوویروس مهندسی شده با پروتئین spike استفاده می شده است.
ایده استفاده از دو ویروس متفاوت مهندسی شده این است که، حتی اگر سیستم ایمنی بدن به آدنوویروس مورد استفاده در اولین تزریق واکنش نشان دهد، به تازگی مقدمه حمله به ویروس مورد استفاده در تقویت کننده نخواهد بود. در حالت ایده آل، این امر می‌بایست سیستم ایمنی بدن را بر روی موضوعی متمایز کند که بین این دو ویروس یکسان است: پروتئین spike.
اثرات جانبی آنتی بادی
اخبار واکسن کووید ۱۹
همانطور که انتظار می رفت، بسیاری از کسانی که این واکسن را دریافت کردند، چه با تقویت کننده و چه بدون آن، دارای عوارض جانبی بوده اند که شبیه مواردی بود که از عفونت ویروسی دریافت می کنید. این موارد شامل تب، سردرد، ضعف عمومی و درد عضلات و مفاصل است. علاوه بر این، تنها عارضه جانبی مشاهده شده درد در محل تزریق بود. هیچ یک از اینها شدید ارزیابی نشده و همه شرکت کنندگان در گروه واکسن بعلاوه تقویت کننده قادر به ادامه مراحل تست بوده اند.
در میان کسانی که یکبار واکسن را دریافت کرده بودند، حدود ۸۵ درصد دو هفته بعد آنتی بادی های اختصاصی SARS-CoV-2 در بدنشان ایجاد شده بود. سه هفته بعد، همه در بدنشان به میزان کافی آنتی بادی علیه ویروس داشته اند.
محققان همچنین به دنبال وجود آنتی بادی های خنثی کننده، که به پروتئین spike متصل می شوند هستند، این فرایند به گونه ای است که آن را از تعامل با سلول ها و یا ورود به آنها جلوگیری می کند. این آنتی بادی ها اغلب برای دفاع در برابر عفونت ویروسی ضروری قلمداد می شوند، هرچند هنوز درجه صحت آن برای SARS-CoV-2 مشخص نشده است.
یکی دیگر از مزایای بالقوه استفاده از ویروس برای رساندن پروتئین spike این است که با تمام ویژگی های طبیعی پاسخ ایمنی روبرو می شود و این هم برای سلول های B تولید کننده آنتی بادی و هم سلول های T که سلول های آلوده را تشخیص می دهند رخ می دهد. محققان تایید کردند که واکسیناسیون عملکردی از سلول T را در شرکت کنندگان فعال می کند، که ممکن است به ایمنی قوی تری منجر شود. و آنها دریافتند که بسیاری از این سلول های T به جای آدنوویروس به پروتئین spike پاسخ می دهند.
منجمد سازی ویروس
یکی از نتایج مطلوبی که در اینجا گزارش شده این است که، علیرغم نیاز به ویروس سالم برای کار کردن، این واکسن پس از منجمد شدن کار نیز جواب داده (البته اثر بخشی آن با واکسن منجمد نشده مقایسه نشده است). در حقیقت، محققان توانسته اند یک پاسخ ایمنی ایجاد کنند که فقط با استفاده از واکسنی که منجمد و پس از آن خشک شده و سپس دوباره در آب حل شده بود.
به طور کلی، هیچ عارضه جانبی عمده ای همراه با تولید پاسخ ایمنی شامل آنتی بادی های خنثی کننده وجود ندارد. اما آزمایشات بزرگتر به چند دلیل ضروری خواهند بود. یکی اینکه ما باید بدانیم که آیا عوارض جانبی نادر اما شدیدی وجود دارد که ممکن است فقط در جمعیت بزرگتر مشخص شود. و دوم اینکه ما باید بدانیم که آیا تشکیل آنتی بادی های خنثی کننده در واقع نقش محافظ را بازی می کنند یا خیر. چیزی که تنها با تزریق واکسن به جمعیت بسیار بیشتر قابل تحقق است و به طور حتم برخی از آنها در معرض SARS-CoV-2 قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید
این تنها واکسن مبتنی بر آدنوویروس نیست که در حال تولید است و تعدادی از آنها هم اکنون به آزمایشات در مقیاس بزرگتری منتقل شده اند. اگر هرکدام از این آزمایشات موفقیت آمیز باشد، احتمالا خبر خوبی برای سایرین است که این مورد هم چندان دور از ذهن نیست. و در غیر این صورت، باید منتظر بمانیم تا یکی دیگر از شرکت های در حال توسعه بتواند آن را از طریق آزمایش انجام دهد.
منبع: Ars Techina
