مهار کردن ویروس کرونا | بیماری کووید ۱۹ به یک مشکل جهانی و فراگیر تبدیل شده است و تعداد مبتلایان نیز رو به افزایش است. این بیماری زندگی مردم در بیش از ۶۰ کشور دنیا را مختل کرده است. اما نکته ای که در رابطه با این بیماری وجود دارد این است که کووید۱۹ موجب مرگ اغلب مبتلایان نمی‌شود و این مورد باعث میشود که مهار این بیماری به کار سخت و دشواری تبدیل شود. شایان ذکر است که حتی ساخت واکسن نیز نمی‌تواند به صورت کامل این بیماری را ریشه کن کند.
مهار کردن ویروس کرونا
در ماه مِه ۱۹۹۷، یک پسربچه ی سه ساله به یک نوع بیماری مبتلا شد که شباهت بسیار زیادی به سرما خوردگی داشت. پس از اینکه گلو درد، سرفه و تب او تا ۶ روز ادامه یافت، او را به بیمارستان کویین الیزابت در هنگ کنگ بردند. سرفه ی او در بیمارستان شدیدتر شد و به تنگی نفس دچار شد و با وجود مراقبت های پزشکی ویژه از دنیا رفت. از آنجایی که پزشکان از وضعیت حال آن پسربچه متعجب شده بودند، نمونه ای از خلط او را به وزارت بهداشت چین ارسال کردند. اما در آنجا موفق نشدند که ویروس عامل بیماری را به طور کامل شناسایی کنند؛ سپس ویروس شناس ارشد وزارت بهداشت چین تصمیم گرفت که مقداری از خلط را برای سایر همکاران خود در کشورهای دیگر ارسال کند.
در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده (CDC) در آتلانتا، به دلیل فرآیند آهسته ی تجزیه و تحلیل و تطبیق پادتن، نمونه ی خلط پسربچه یک ماه معطل ماند. سپس مشخص شد که ویروسی که باعث مرگ آن کودک شده بود، گونه ی خاصی از ویروسی است که در طول تاریخ بشر بیشتر از هر بیماری دیگری جان انسان ها را گرفته است و آن ویروس چیزی نیست جز آنفولانزا. آن پسربچه به آنفولانزای مرغی مبتلا شده بود که پیش تر این بیماری در انسان دیده نشده بود و تا آنجا که ما می‌دانستیم، فقط پرندگان به این بیماری مبتلا می‌شدند.
در آن زمان، دانشمندان به سرتاسر دنیا درباره ی این ویروس هشدار دادند. سپس حکومت چین به سرعت یک و نیم میلیون مرغ را از بین برد و با اعتراض گسترده ی مرغداران رو به رو شد. مبتلایان بعدی از نزدیک تحت نظر قرار گرفتند و قرنطینه شدند. تا پایان آن سال، ۱۸ نفر مبتلا شناسایی شد که ۶ نفر از آنها جانشان را از شدت دادند.
اما خوشبختانه واکنش جهانی به آنفولانزای مرغی بسیار موفقیت آمیز بود و این ویروس دیگر تا سال ها دیده نشد. از آنجایی که علائم مبتلایان به آنفولانزای مرغی بسیار شدید بودند، شناسایی آنها کار بسیار راحتی بود و همین موضوع باعث شد که پژوهشگران به سرعت بتوانند این بیماری را مهار کنند. نرخ مرگ و میر آنفولانزای مرغی ۶۰ درصد بود و اگر شخصی به ویروس این بیماری آلوده می شد، احتمالاً جانش را از دست می‌داد. با این وجود از سال ۲۰۰۳ تاکنون، آنفولانزای مرغی تنها باعث مرگ ۴۵۵ شده است. از طرفی سویه های خفیف تر آنفولانزا هر سال جان صدها هزار نفر از مردم را می‌گیرند.
مهار کردن ویروس کرونا | همانطور که عنوان کردیم بیماری هایی نظیر آنفولانزای مرغی علائم شدیدی دارند و از این رو شناسایی افراد مبتلا به کار ساده ای تبدیل میشود. از طرفی مبتلایان سریع از دنیا می‌رفتند و احتمال اینکه بین مردم حضور پیدا کنند و ویروس همه گیر شود بسیار پایین بود. ویروس کرونا جدید که با نام علمی SARS-CoV-2 نیز شناخته میشود، در سرتاسر دنیا به شدت در حال انتشار است. این بیماری می‌تواند به بروز یک نوع بیماری تنفسی منجر شود که احتمال دارد تشدید یابد. لازم به ذکر است که نرخ مرگ و میر بیماری کووید۱۹ کمتر از ۲ درصد است که از نرخ اعلام شده در اخبار جهانی به مراتب کمتر است. ظاهراً کروناویروس جدید به لحاظ مرگ و میر آمار بالایی از خود به جا نمی‌گذارد و دقیقاً همین مورد باعث شده است که تمام کشورهای جهان به شدت بابت این بیماری نگران شوند.
شایان ذکر است که ویروس های کرونا بسیار شبیه به ویروس های آنفولانزا هستند و افراد مبتلا به این ویروس ها از علائم یکسانی برخوردار میباشند. دانشمندان معتقدند که کروناویروس موجب بیماری افراد میشود، نه مرگ. اما دو همه گیری اخیر ویروس کرونا جدید که سارس (سندرم تنفس حاد) و مرس (سندرم تنفسی خاورمیانه) میباشند، درست مانند آنفولانزای مرغی از حیوانات نشئت گرفته اند. این بیماری ها به شدت برای انسان ها کشنده بودند و تعداد بسیار کمی از موارد خفیف و بدون علامت گزارش شد. اگر تعداد این قبیل موارد بیشتر بود، همه گیری افزایش می‌یافت. با این وجود، سارس و مرس هر کدام باعث مرگ کمتر از هزار نفر شدند.
بر اساس آمار و گزارش ها، نرخ مرگ و میر مبتلایان کووید۱۹ بیش از سه برابر سارس و مرس بوده است. خصوصیات ویروس جدید باعث شده است که تشخیص آن به روش های پیش بینی پذیر و منحصر به فرد امکان پذیر نباشد. در ماه گذشته، ۱۴ آمریکایی در کشتی تفریحی دایموند پرینسس بودند و حال خوبی داشتند، با این وجود نتیجه ی آزمایششان مثبت اعلام شد. کروناویروس جدید ظاهراً به ظهور هیچ علائمی منجر نمی‌شود، اما شاید این ویروس خطرناک ترین ویروس دنیا باشد.
جهان با سرعت بی سابقه ای به شیوع ویروس کرونا جدید واکنش نشان داد و دانشمندان به سرعت توانستند که ویروس جدید را شناسایی کنند. ژنوم ویروس کرونا جدید به دست دانشمندان چینی تعیین توالی شد و طی چند هفته در اختیار سرتاسر جهان قرار گرفت. پس از انتشار داده های ژنومی و بالینی، شرکت های مختلف به سرعت مشغول ساخت واکسن شدند. دولت چین در راستای مهار ویروس اقدامات قابل توجهی انجام داد و سازمان جهانی بهداشت نیز با مقداری تأخیر وضعیت اضطراری بین المللی اعلام کرد. این اتفاقات در کسری از زمانی اتفاق افتاد که برای شناسایی ویروس آنفولانزای مرغی صرف شد، اما با این وجود همه گیری همچنان تداوم دارد. مارک لیپسیچ، استاد تمام دانشگاه هاروارد به وب سایت آتلانتیک گفته است:
“من فکر میکنم که پیامد پایانی این ماجرا این است که ویروس کرونا جدید در نهایت مهار شدنی نخواهد بود.”
مهار کردن ویروس اولین حرکت در واکنش به هر نوع همه گیری است. با انتشار ویروس در ژانویه، چین پروسه ی قرنطینه ی مناطق آلوده را ابتدا از ووهان آغاز خواهد کرد و در نهایت حدود ۱۰۰ میلیون نفر را از سایر جمعیت جدا کرد. مردم از خروج از خانه هایشان منع شدند و پهپادها در صورت مشاهده ی مردم در خیابان ها هشدار می‌دادند. با وجود انجام تمام این اقدامات سخت گیرانه، هم اکنون این ویروس به بیش از ۶۰ کشور جهان سرایت کرده است.
ظاهراً اقدامات چین در راستای مهار ویروس بی فایده بوده اند و اما چین همچنان سخت گیرانه عمل میکند. پس از افزایش فشارهای سیاسی، دولت چین در ماه گذشته اعلام کرد که مقام های بهداشت و سلامت در استان هوبئی به هر خانه مراجعه کنند و تب افراد را بسنجند و به دنبال علائم بیماری بگردند، سپس هر گونه مورد احتمالی را به کمپ های قرنطینه ارسال کنند. حتی با وجود این اقدامات نیز ویروس همچنان انتشار می‌یافت. وقتی افراد خانه نشین که علائم خاصی هم ندارند می‌توانند ویروس را منتشر کنند، پس آزمایش افراد به شدت بیمار عملاً بی فایده است.
لیپسیچ معتقد است که تا سال آینده بین ۴۰ تا ۷۰ درصد از مردم سرتاسر جهان به ویروس عامل بیماری کووید۱۹ مبتلا خواهند شد. او همچنین تأکید کرده است که ابتلا به ویروس به معنی بیماری شدید تمام افراد نیست. او میگوید که اغلب افراد به طور خفیف بیمار می‌شوند و شاید حتی علائم بیماری را نیز نداشته باشند. درست مانند آنفولانزا که بیشتر جان افراد ضعیف تر را تهدید میکند، اغلب افراد بیماری کرونا را بدون نیاز به مراقبت های پزشکی پشت سر می‌گذارند. در مجموع حدود ۱۴ درصد از افراد مبتلا له آنفولانزا هیچ علامتی ندارند.
علاوه بر لیپسیچ، سایر همه گیر شناسان معتقد هستند که همه گیری اخیر به یک بیماری فصلی جدید تبدیل خواهد شد. اگر این اتفاق بیفتد، “فصل سرماخوردگی و آنفولانزا” به ” فصل سرماخوردگی و آنفولانزا و کووید۱۹″ تبدیل خواهد شد.
در حال حاضر تعداد مبتلایان ویروس کرونا جدید مشخص نیست. متأسفانه ایران در حال حاضر به کانون انتشار ویروس در منطقه ی خاور میانه تبدیل شده است و وزارت بهداشت اعلام کرده است که حداقل ۲,۳۳۶ نفر مبتلا شده اند. اما پژوهش های دانشمندان کانادایی حاکی از آن هستند که حداقل ۱۸ هزار نفر در ایران به این بیماری مبتلا شده اند. از طرفی چند وقت پیش دانشمندان چینی یک نفر که هیچ علامتی از بیماری نداشت را آزمایش کردند و نتیجه ی آزمایشش مثبت از آب درآمد. پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که پیشگیری از ابتلا به این ویروس کار بسیار سختی خواهد بود.
مهار کردن ویروس کرونا | در ابتدا به پزشکان آمریکایی گفته می شد که فقط افرادی را آزمایش کنند که به چین سفر کرده اند و یا با یک فرد مبتلا تماس داشته اند. با این وجود با افزایش همه گیری در کشور و شناسایی دو مورد مبتلا با منشأ نامعلوم، به نظر می‌آید که امکان شیوع گسترده تر می‌باشد. از آنجایی که داده های فعلی ما اندک است نمی‌توان به راحتی درباره ی آینده پیش بینی کنیم، اما چیزی که واضح است این است که کرونا مهار شدنی نیست و برای همیشه با ما خواهد ماند. ساخت واکسن یکی از راهکارهای بدیهی برای نجات جان مردم در سال های آینده به حساب می‌آید.
لازم به ذکر است که در ماه گذشته بهای شرکت دارو سازی کوچک Inovio بیش از دوبرابر شده است. در طول چند هفته ی گذشته به کرات شنیدیم که یک واکسن برای کروناویروس جدید کشف شده است اما حقیقت این است که واکسن ها درست مانند سایر دارو ها باید فرآیند آزمایش طولانی مدت را پشت سر بگذارند تا مشخص شود که به طور ایمن می‌توانند از افراد در برابر بیماری ها محافظت کنند یا نه.
با وجود اینکه در حال حاضر توالی یابی ژنتیکی اکنون بسیار سریع انجام میشود، ساخت واکسن همچنان امری بسیار پیچیده است و زمان زیادی را می‌طلبد. از طرفی به محض کشف واکسن، نمی‌توان خیلی سریع و راحت نمونه ی تولید شده را به سرتاسر جهان ارسال کرد. ساخت واکسن کار بسیار دشوار، هزینه بر و خطرناکی است. نکته ی قابل توجه دیگر این است که ویروس کرونا امکان جهش دارد و احتمال دارد که مانند آنفولانزا، همچنان لازم باشد که دانشمندان واکسن جدید بسازند.
مهار کردن ویروس کرونا
کارشناس سیاست گذاری واکسن، جیسون شوارتز، اخیراً گفته است که اگر به طور کامل به واکسن وابسته باشیم قطعاً دچار دردسر خواهیم شد. شوارتز معتقد است که بهترین سناریو این است که ساخت واکسن بسیار زودتر از آن اتفاق بیفتد که بر روی همه گیری فعلی تأثیر بگذارد. مشکل بزرگ این است که دولت ها باید از یک دهه ی قبل و درست بعد از شیوع سارس خود را برای یک همه گیری دیگر آماده می‌کردند. شوارتز میگوید:
“اگر بعد از شیوع سارس برنامه های شیوع واکسن را کنار نمی‌گذاشتیم، اکنون فعالیت های بنیادی انجام شده ی بیشتری در اختیار داشتیم و می‌توانستیم آنها را بر روی این ویروس تازه و هم خانواده ی سارس پیدا کنیم.”
مهار کردن ویروس کرونا | در حال حاضر ایران و ایتالیا و کره ی جنوبی از جمله کشورهایی هستند که به شدت با رشد چشمگیر مبتلایان کرونا درگیر هستند. البته برخی از اقدامات کشورها در راستای کنترل شیوع بیماری کارآمد بوده اند و باید همچنان ادامه پیدا کنند؛ اما ممنوعیت گسترده ی مسافرت و تعطیلی شهرها و انباشت کردن منابع ، راهکارهای واقع گرایانه برای مقابله با همه گیری ویروس نیست و اگر ادامه داشته باشند، ممکن است که در آینده به نوبه ی خود خطرناک باشند. به احتمال زیاد در چند روز آینده، سازمان بهداشت جهانی دنیا گیری ویروس کرونا جدید را اعلام خواهد کرد و در آن صورت دولت ها موظف هستند که مرزها را باز بگذارند. باید این تفکر که برخی مناطق می‌توانند از تأثیرات کرونا فرار کنند را کنار بگذاریم چرا که این بیماری به عنوان یک مشکل فراگیر دیده شده است. در نهایت باید بگوییم که سعی کنید تا حد ممکن در منزل بمانید.
بیشتر بخوانید:
منبع: The Atlantic
