آزمایش عجیب فضایی | بیشتر از ۵۰ سال از کاوش بسیار خطرناک بشر در فضا میگذرد. ممکن است که رفتار مواد و پدیدهها در میکروگرانش برای ما تا حدودی مشخص باشد، اما ما هرگز به طور کامل مطمئن نبودیم که فضا چگونه میتواند بر چیزهای خاصی مانند آتش یا کرمهای پهن یا حتی گیاهان اثر بگذارد. به همین دلیل فقط با انجام آزمایش در فضا میتوانیم به پاسخ این پرسشها برسیم.
معرفی ۷ آزمایش عجیب فضایی که شما را شگفت زده میکنند
تاکنون چندین آزمایش جالب در فضا انجام شده که گاهی ناامیدکننده و گاهی فقط جنونآمیز بوده اند. در ادامه به هفت مورد از این آزمایش های جالب اشاره میکنیم.
۱. لباس فضانوردی که از اتاقک هوا به بیرون پرتاب شد
در ابتدا باید بگوییم که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد چرا که هیچکس در این آزمایش آسیب ندید. لباس فضانوردی روسی Orlan که با نام ایوان ایوانوویچ یا آقای اسمیت نیز شناخته میشود خالی بود و آن را با لباسهای کهنه پر کرده بودند و یک فرستنده رادیویی هم به آن متصل بود.
توضیح ویدئو: ویدئوی بالا شامل صحنه هایی است که قطعا کابوس هر فضانورد است. یک لباس فضانوردی بدون اینکه به جایی متصل باشد از ایستگاه فضایی بینالمللی رها شد و در فضا سرگردان شد.
این آزمایش بر این ایده استوار بود که لباسهای فضانوردی کهنه میتوانند به عنوان ماهواره مورد استفاده قرار بگیرند. ماهواره SuitSat-1 که رسماً AMSAT-OSCAR 54 نامیده میشد در تاریخ ۳ فوریه ۲۰۰۶ وارد مدار شد. اما این آزمایش تا حدودی موفقیتآمیز بود چرا که بر اساس یک سری گزارشات، ناسا ادعا کرد که فرستنده مدت کوتاهی پس از رها شدن لباس فضایی از کار افتاد و از طرفی روسیه اعلام کرد که آخرین سیگنال را دو هفته بعد دریافت کرده است. ناگفته نماند که آخرین سیگنال تأیید شده در تاریخ ۱۸ فوریه دریافت شد. جالب است بدانید که ماهوارۀ SuitSat-1 پیش از آنکه در ۷ سپتامبر ۲۰۰۶ وارد اتمسفر زمین شود و بسوزد، چند ماه آرام در مداری حول زمین میگشت.
۲. چکش و پَر
در اواخر قرن شانزدهم، پدر فیزیک مدرن یعنی گالیلئو گالیله، دو گوی کروی با جرم نابرابر را از برج پیزا رها کرد تا رابطهی جرم و شتاب گرانش را بررسی کند. پس از اینکه هر دو گوی همزمان به زمین خوردند گالیله موفق شد با اثبات اینکه جرم یک جسم ارتباطی با شتاب گرانش ندارد دیدگاه کلاسیک را رد کند. همه اجسام، فارغ از میزان جرمی که دارند، باید با آهنگ ثابتی سقوط کنند. حتّی اگر این جسم چکش یا پَر باشد.
انجام این آزمایش روی کره ی زمین گولزننده است چرا که مقاومت هوا وجود دارد. اما تقریباً ۴۰۰ سال بعد، بشر همین آزمایش را روی ماه تکرار کرد. در تاریخ ۲ آگوست ۱۹۷۱، فرمانده دیوید اسکات در مأموریت آپولو ۱۵، یک چکش را در یک دست و یک پَر را در دست دیگرش گرفت. او چکش و پَر را از ارتفاع ۱.۶ متری زمین به صورت همزمان رها کرد. از آنجایی که فضانورد اساساً در خلاء بود، چکش و پَر بدون وجود مقاومت هوا همزمان روی سطح ماه سقوط کردند.
جو آلن، فضانورد ناسا در این خصوص گفت:
“از آنجایی که چکش و پَر دقیقاً همزمان رها شدند، هر دو با شتابی یکسان بر سطح ماه سقوط کردند و این اثبات یک نظریهی معتبر است، اما با در نظر گرفتن تعداد افرادی که شاهد این آزمایش بودند و این واقعیت که بازگشت فضانوردان به خانه تا حد زیادی به اعتبار این نظریه بستگی داشت، میتوان آن را آزمایشی قابل اطمینان در نظر گرفت.”
جالب است بدانید که آن چکش و پَر هنوز در سطح ماه هستند.
۳. قرص جوشان در حباب آب
در شرایط میکروگرانش اگر سرنگ آبی را فشار دهید، میتوانید با کمی آب که به شکل حباب در میآید کلی سرگرم شوید.
در سال ۲۰۱۵، اسکات کلی فضانورد ناسا، حباب آب شفافی را به رنگ خوراکی آغشته کرد و سپس قرصهای جوشان را در آن قرار داد تا حل شوند. شایان ذکر است که این آزمایش جالب با دوربین جدید ۴K ایستگاه فضایی تصویربرداری شد و از این رو میتوانید چیزهای عجیبی شبیه تخمگذاری جلبکهای بیگانه را با رزولوشنی فوقالعاده تماشا کنید.
۴. آتش در فضا
درست همانطور که آب در شرایط میکروگرانش رفتار متفاوتی دارد، آتش نیز در این شرایط متفاوت رفتار میکند. خوشبختانه آتشسوزی ایستگاه فضایی میر در سال ۱۹۹۷ تنها آتشسوزی فضایی است که تاکنون رخ داده، اما درک عملکرد آتش در میکروگرانش برای حفظ امنیت در مأموریتهای طولانی مانند سفر انسان به مریخ یا حضور دائمی روی ماه ضروری است. همچنین بررسی رفتار آتش در ریزگرانش قطعا برای بهبود پروتکلهای ایمنی روی زمین هم مفید است.
از این رو پروژههای تحقیقاتی متعددی بر رفتار آتش در فضا تمرکز دارند. آزمایشهای مربوط به سوختن و خاموش کردن آتش جامدات که در ایستگاه فضایی انجام میشوند، همگی برای بررسی فرآیند سوختن و ویژگیهای منحصر به فرد طیف وسیعی از انواع سوختها را در ریزگرانش انجام شده اند.
وقتی آتش در زمین شعله ور میشود، گازهای داغ شده از آتش برخاسته و اکسیژن را به داخل کشیده میشود. این در حالی است که در شرایط میکروگرانش، گازهای داغ از آتش بلند نشده، و به همین دلیل فرایند کاملا متفاوتی موسوم به انتشار مولکولی به هدایت رفتار شعله میپردازد. انتشار مولکولی در فضا اکسیژن را به سمت شعله میکشاند و محصولات احتراقی را با سرعتی بسیار آهستهتر از جریان شناور روی زمین از آن دور میکند. ناگفته نماند که شعلههای فضایی در دمای کمتر و با اکسیژن کمتری نسبت به زمین میسوزند.
۵. عنکبوتهای فضایی
آیا عنکبوتها میتوانند با سفر فضایی کنار بیایند؟ در سال ۲۰۱۱ دانشمندان دو عنکبوت گردبافِ ابریشم طلایی (تریکونفیلا کلاویپس) به نامهای اسمرالدا و گلادیس را به ایستگاه فضایی فرستادند تا به مدت ۴۵ روز در آنجا بمانند. دانشمندان این دو عنکبوت را در محیطی مناسب با شرایط نوری ویژه نگهداری کردند تا چرخۀ شب و روز، کنترل دما و رطوبت، و رژیم غذایی سالمی سرشار از مگسهای میوه خوشمزه برایشان فراهم شود.
نکته ی جالب این است که هر دو عنکبوت به زیبایی خود را با محیط جدید سازگار کردند، بافتن تار را ادامه دادند و به شکار غذای خود پرداختند. شایان ذکر است که عنکبوتهای گردباف در انتهای روز تارهای خود را میخورند تا مجددا پروتئین به دست آورند و صبح روز بعد همان چرخه را تکرار میکنند. عملکرد این دو عنکبوت نیز درست مطابق برنامه بود که جای شگفتی داشت چرا که سایر گونههای گردبافان در ایستگاه فضایی در تمام طول روز مشغول بافتن تار بودند. اما این دو عنکبوت ترجیح میدادند با برنامهای منظمتر فقط در اوایل صبح تاربافی کنند.
البته باید بگوییم که همه چیز کاملاً عادی نبود. در شرایط میکروگرانش، عنکبوتها تارهایی تختتر و گردتر میبافتند، اما تارهای گردبافان روی زمین ساختاری سه بعدیتر و غیرمتقارنتر دارد. در نهایت هر دو عنکبوت به خانه بازگشتند. اسمرالدا در حالی که طول عمر طبیعی عنکبوتی خود را سپری کرده بود در حین بازگشت به زمین فوت کرد و گلادیس سالم به خانه بازگشت. جالب است بدانید که بعد از این ماجرا مشخص شد که گلادیس عنکبوتی نر است و به همین دلیل نام آن را به گلادستون تغییر دادند.
۶. لاکپشتها حول ماه گردش میکنند
در دههی ۱۹۶۰ هنوز مشخص نبود که نزدیک شدن به ماه میتوانست چه تاثیرات فیزیکی روی انسان بگذارد. اما در سال ۱۹۶۸، سازمان فضایی شوروی دو لاکپشت روسی (آگریونمیس هورسفیلدی) را به فضا ارسال کرد تا دور ماه گردش کنند.
گفتنی است که آن لاکپشتها در این مأموریت تنها نبودند بلکه مگسهای سرکه، لیسههای شپشک آرد، بذرها، گیاهان، جلبکها و باکتریها نیز همراه آنها به فضا فرستاده شده بودند. علاوه بر این موارد یک آدمک مجهز به سنسورهای تابشی نیز در فضاپیما نصب شده بود. در کل هیچ کدام از این ارگانیسمهای زنده کمترین شباهتی به انسان نداشتند. ناگفته نماند که دلیل انتخاب لاک پشت ها این بود که بند کردن آنها به بدنهی فضاپیما نسبتاً آسان بود.
در تاریخ ۲ سپتامبر ۱۹۶۸، این دو فضانورد خزنده در فضاپیمای زوند-۵ قرار گرفتند و از آن زمان به بعد دیگر هیچ خوراکی به آنها داده نشد. در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۱۹۶۸ فضاپیما به فضا پرتاب شد و در ۲۱ سپتامبر به زمین بازگشت و در اقیانوس هند فرود آمد. در نهایت لاکپشتها در ۷ اکتبر به مسکو بازگردانده شدند.
سفر لاکپشتهای فضانورد شامل ۷ روز فضانوردی، چندین روز اقامت در آب و هوای استوایی و انتقال به روسیه میشد. گفتنی است که این لاکپشتهای بدشانس ۳۹ روز را بدون غذا سپری کردند. از طرفی لاکپشتهای شاهدی که روی زمین مانده بودند نیز به همین مدت از دریافت غذا محروم شدند. در نهایت با مقایسه ی این دو سری لاکپشت مشخص شد که هر تغییری که در لاکپشتهای فضانورد روی داده بود بیشتر نتیجهی گرسنگی بود تا لاغری ناشی از پرواز فضایی.
متاسفانه باید بگوییم که دو مأموریت لاکپشتی دیگر نیز انجام شده است. در سال ۱۹۶۹ فضاپیمای زوند-۷ مجددا لاکپشتها را به فضا فرستاد. در سال ۱۹۷۵ نیز فضاپیمای سویوز ۲۰ لاکپشتی را به مدت ۹۰ روز در مدار گرداند و همچنین دو لاکپشت دیگر نیز در سال ۱۹۷۶ با ایستگاه فضایی سالیوت پرواز کردند.
۷. درختان ماه
تاثیر فضا بر گیاهان نیز برای ما کاملا ناشناخته بود. بنابراین وقتی فضاپیمای آپلو ۱۴ در ۳۱ ژانویه ۱۹۷۱ به فضا پرتاب شد، ۵۰۰ دانه بذر درخت را نیز به فضا برد. دانشمندان اداره جنگلبانی آمریکا میخواستند بدانند آیا بذر درختانی که در میکروگرانش شناور بودند و با تابش کیهانی بمباران شده بودند میتوانستند مانند بذرهایی که هرگز زمین را ترک نکرده بودند جوانه بزنند، رشد کنند و بزرگ شوند.
شایان ذکر است که پنج گونهی مختلف درخت در محفظهی مخصوص نگهداری میشدند: کاج لجنزار، سکویای همیشهسبز بومی کالیفرنیا، چنار آمریکایی، صنوبر داگلاس و شیرینژد آمریکایی. بذر این درختان همراه با خلبان ماژول فرماندهی، استوارت روسا، قبل از بازگشت به زمین ۳۴ بار در مداری حول ماه گردش کردند.
در نهایت این بذرها به همراه بذرهای شاهدی که روی زمین باقی مانده بودند در زمین کاشته شدند و به آنها رسیدگی شد تا اینکه بیشترشان تبدیل به نهال شدند. همانطور که انتظار میرفت تفاوت محسوسی بین این دو سری بذر مشاهده نشد. در سال ۱۹۷۵، درختان ماه بهقدری رشد کرده بودند که میشد آنها را قلمه زد و در مناطق دیگر کاشت. جالب است بدانید که تاکنون کمتر از ۱۰۰ درخت ماه شمارش شدهاند و از آن تعداد فقط ۵۷ درخت تا زمان نوشتن این مقاله هنوز در حال رشد هستند. این یعنی احتمالاً هنوز صدها درخت ماه به حیات پنهانی خود ادامه میدهند. یادگار شیرین و گم شده ی برههای از زمان که انسانهای کنجکاو بذرهای فسقلی را با سرعت در فضا شناور میکردند.
بیشتر بخوانید
۱۵ حقیقت شگفت انگیز درباره فضا و دنیای عجیب آن
منبع: Science Alert
آخرین محصولاتِ ما انتظارت رو میکشن
نوشتههای تازه
- معرفی ۱۵ ترفند سافاری در آیفون که از چشم شما مخفی مانده اند
- هر آنچه که در مورد آیپد پرو و آیپد ایر ۲۰۲۴ می دانیم ؛ هیجان اپل در بهار
- حلقه اپل و هرآنچه که از این محصول می دانیم ؛ آینده ای عجیب برای اپل
- هرآنچه که از آیفون ۱۶ می دانیم ؛ آپگرید اساسی برای این خانواده پُرحاشیه
- نگاهی به تمامی تغییرات iOS 17.4 ؛ دنیایی از تغییرات جدید
- آموزش کامل بازگشت آنتن آیفون ۱۴ و آیفون ۱۵ ؛ تلاش برای رستگاری…
- آموزش کامل ثبت کردن اسکرین شات تمام صفحه در آیفون
- ۱۳ حقیقت باورنکردنی درباره مثلث برمودا که باید بدانید